Anayasa Mahkemesi'nden Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun Bazı İfadeleri Hakkında İptal Kararı

21.03.2023 tarihli 32496 sayılı Resmî Gazete'de T.C. Anayasa Mahkemesi'nin 2021/61 E., 2024/31 K. sayılı 01.02.2024 tarihli kararı yayımlanmıştır.

İlgili Karar ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ("Kanun") 17. maddesinin birinci fıkrasında yer alan,

"İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hâllerinde verilecek ödeneklerin veya bağlanacak gelirlerin hesabına esas tutulacak günlük kazanç; iş kazasının olduğu, meslek hastalığında ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki oniki aydaki son üç ay içinde; analık ve hastalık hâlinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki oniki aydaki 80'inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlar toplamının, bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanır. Ancak, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki son bir yıl içerisinde 180 günden az kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olanlara hastalık ve analık hâlinde ödeneğe esas tutulacak günlük kazanç, iş göremezliğin başladığı tarihteki günlük prime esas kazanç alt sınırının iki katını geçemez."

cümlelerinin altı çizili ifadelerinin iptaline karar verilmiştir.

Kararın gerekçesinde, sosyal güvenlik hakkını sınırlamaya yönelik kanuni düzenlemenin şeklen var olması yeterli olmayıp, kuralların keyfiliğe izin vermeyecek şekilde belirli, ulaşılabilir ve öngörülebilir nitelikte olması gerektiği vurgulanmıştır. İlgili kararda, kanun koyucu tarafından analık ve hastalık hâline özgü olmak üzere son 12 aylık prime esas kazanç ortalamasının baz alınması düzenlenmesinin (diğer hâllerde 3 aylık prime esas kazancın ortalaması baz alınmaktadır.) birtakım suistimallerin önüne geçmek amacıyla yapıldığı belirtilse de ödenek biçimindeki giderlerin azaltılması suretiyle usulsüzlük önlenmesi amaçlanmasının Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'na aykırılık oluşturacağı ifade edilmiştir.

Özetlemek gerekir ise; Anayasa Mahkemesi, iş kazası ve meslek hastalığı hâlinde sigortalıya verilecek ödeneğin sigortalının son 3 aylık prime esas kazanç ortalamasına göre hesaplanmasının yanında; hastalık ve analık hâllerinde son 12 aylık ortalama baz alınmasının uygun olmadığı görüşüne varmıştır.

Hukuki boşluğun giderilebilmesi açısından, işbu iptal hükmü kararın yayımlanmasından itibaren başlayarak 9 ay sonra yürürlüğe girecek olup ilgili karara buradan ulaşabilirsiniz.

Konu ile ilgili Resmî Gazete'ye buradan ulaşabilirsiniz.

Ek bilgiye ihtiyaç duymanız hâlinde lütfen müşteri temsilciniz ile irtibata geçiniz.