PEO - EOR - BPO Hizmetleri

Alt işveren uygulamaları, Türkiye'de de yaygındır.

Alt işverenin asıl işveren ile çoğunlukla aynı iş yerinde çalışmaları ve aynı tedarik zincirine tabi olmaları, çeşitli sorunları beraberinde getirmektedir. Alt işveren, asıl işverenin iş yerinde ayrı bir iş yeri oluşturur ve kendi çalışanları için, ayrı bir sosyal güvenlik iş yeri tescil numarası alır.

Alt işverenlik sözleşmesindeki önemli nokta, çalışanın asıl işverenin iş yerinde çalışmasıdır.

Dahilî iş gücüne ek olarak, müşteri tedarikçinin çalışanlarına aşağıdaki durumlar kapsamında ihtiyaç duyarsa,

• Nakliye, temizlik veya yemek hizmetleri gibi müşterinin temel faaliyetlerinin bir parçası olmayan ek görevlerde,
• Müşterinin operasyonel veya teknolojik alanlar gibi özel bir uzmanlık gerektiren temel faaliyetlerinde, dış kaynak ilişkisi oluşturulabilir.

Yetkili kurumlar, işletme yönetiminin bir sosyal bilim olduğuna sürekli vurgu yapmaktadır ve organizasyonların temel fonksiyonları genellikle Pazarlama, Finans, Üretim, Muhasebe, İnsan Kaynaklarından oluşur.

Mobil iletişimde kaydedilen benzersiz büyüme ve gelişme sayesinde, uzaktan çalışma yükselişe geçmiştir. Uzaktan çalışanlar istedikleri yerde projelerini hayata geçirebilmekte ve hedeflerine ulaşabilmektedirler. Dijital iletişimin önemli avantajları ile başka bir ülkedeki projeleri outsource etmek artık her zamankinden daha kolay hâle gelmiştir. Ancak küresel çapta büyüme, riskleri de beraberinde getirmektedir. Başarılı bir küresel büyüme, yeni bir ülkede iş yapmaya bağlı finansal riskleri anlamak adına etkili planlama ve özenli bir içgörü gerektirmektedir.

BEPS (Base Erosion and Profit Shifting - Matrah Aşındırması ve Kâr Aktarımı) ile ilgili OECD/G20 Kapsayıcı Çerçevesi kapsamında 135’ten fazla ülke, vergi ödememek için vergi kurallarındaki boşluklardan ve uyumsuzluklardan yararlanan vergiden kaçınma stratejilerine son vermek için birbirleriyle iş birliği yapmaktadır.

Daimî İşyeri (PE), ülkeye bağlı olarak değişen bir vergi ilkesidir; yani, bir vergi dairesinin, bir işletmenin ülkede istikrarlı ve sürekli bir varlığa sahip olduğunu kabul etmesi ve bu nedenle kurumlar vergisine, stopaja ve KDV'ye tabi olduğu anlamına gelmektedir.

Bir müşterinin ön hazırlık çalışmaları ya da arka ofis yönetimi gibi gelir getirmeyen yardımcı ve yan hizmetler satın alması durumunda, PE statüsü tetiklenmez. Öyle olsa dahi, bu konudaki nihai karar merci yerel vergi dairesidir. Şirket, Türkiye’deki faaliyetlerinin yardımcı faaliyetler olduğunu göstermekle yükümlüdür, ancak bu daimî iş yeri iddiasının önüne geçemez.

Yukarıda belirtilen senaryolara göre (PEO ve EOR için), bir şirketin (Müşteri) PE'ye sahip olduğu kabul edilirse, yerel vergi yükümlülüklerine göre ülkede elde edilen kârlar için ödeyeceği tüm vergilerden sorumlu olacaktır. Bununla birlikte; şirket, faaliyet dönemi süresince ödenmemiş vergilerden dolayı gecikme zammı, faizi ve diğer cezalardan sorumlu olacaktır. Vergi dairesi, ödenmemiş vergi yükümlülükleri açısından tüm tarafları sorumlu tutabilir.

İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, COVID-19 salgını sırasında işyerlerinde uygulanması gereken önlemleri belirlemiştir. Yeni düzenlemelerin çoğu kalıcı olacaktır. Yeni düzenlemelerin temelleri şu şekildedir:

• Çalışanların COVID-19 virüsüne nerede ve nasıl maruz kalabileceği konusunda bir değerlendirme yapılmalıdır. Bu nedenle, işveren, çalışanın mevcut yerini bilmelidir.
• Çalışanın bulunduğu yere bağlı olarak; yüksek risk altında olan çalışanların belirlenmesinde, şehir, bina, işin doğasına göre söz konusu alan ve iş süreçleri baz alınmalıdır.
• Kronik hastalıklar, gebelik gibi bireysel risk faktörleri belirlenmeli, kayıt altına alınmalı ve bu çalışanları korumak için gerekli önlemler alınmalıdır.
• İşyerinde çalışanlara COVID-19'a karşı korumaya uygun, koruyucu ekipman sağlanmalıdır.
• Çalışanlar, güncellenmiş acil durum planı hakkında bilgilendirilmeli ve plan kapsamında ne yapmaları veya yapmamaları gerektiği konusunda bilinçlendirilmelidir.
• İşveren, çalışana en az 14 gün veya kendi sağlık hizmeti sağlayıcısı veya ilgili sağlık departmanı tarafından tavsiye edilen daha uzun bir süre evde kalması talimatını vermelidir.
• İşveren, salgından etkilenen veya riskli alanlar açısından çalışanların seyahatleri ve konumu ile ilgili bilgi sahibi olmalıdır.
• İşverenler, çalışanın her türlü iznini ve lokasyonunu izlemelidir.
• Tüm çalışanlar, Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü ile işverenin tavsiyelerine uymalıdır.
• Çalışanlar, sağlık durumları ile ilgili işveren ve iş yeri hekimini bilgilendirmelidir. Bu kapsamda, işveren her çalışanla doğrudan iletişim hâlinde olmalıdır.

Öncelikle, yukarıda belirtildiği üzere, tedarikçi 'ortak bir istihdam ilişkisi' içine girecektir. Bu nedenle, tedarikçinin sorumluluklarının yanı sıra tedarikçi ile müşteri arasında müşterek sorumluluklar olacaktır ve tedarikçi, kayıtlı işveren sıfatıyla her çalışanla doğrudan iletişim içinde olmalıdır. Tedarikçi, her iki durumda da müşteri ile iş birliği içinde olmayı bekleyecektir.

• İşveren, istihdam ilişkisi kapsamında kişisel verilerin korunması, icra ve iflas, ceza hukuku ve sair mevzuat gibi Türk mevzuatına uyulmasını sağlamakla yükümlüdür. İşveren bunu ancak çalışanlarla yakın bir ilişki kurarak başarabilir.
• İşveren, kişisel verilerin ve gizliliğin korunması konusunda çalışanlarına belirli aralıklarla eğitim ve bilgi sağlayarak, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamındaki konularda politika ve prosedürlere uyulup uyulmadığını kontrol edecektir.
• İşveren ayrıca, kişisel verilerinin işlenmesi konusunda çalışanlarını detaylı bir şekilde bilgilendirerek, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında çalışanların kişisel verilerinin işlenmesine ilişkin başvurularında her zaman kolay erişilebilir bir konumda olacaktır.
• İşveren, 2004 sayılı Türk İcra ve İflas Kanununa göre iş ilişkisi sona erene kadar işçinin maaşına, kıdem tazminatı ve sair ödemelere haciz uygulanması hâlinde, haciz tutarını icra makamlarına ödeyecektir.
• İşveren, 1774 sayılı Kimlik Bildirme Kanunu uyarınca, işe alınan çalışanla ilgili işe alım ve kimlik bilgilerini en yakın emniyet müdürlüğüne bildirir.
• İşveren, kanunda öngörülen yıllık kazanılmış izin, evlilik, ölüm, babalık ve diğer mazeretli izinler, doğum izni, idari izin, hastalık izni ve diğer zorunlu izinlerin kullandırılmasını sağlar.
• COVID-19 nedeniyle iş göremezlik durumunda çalışanlar için ücretsiz izin uygulamaya konması istenmesi hâlinde, işveren çalışanların yazılı onayını alacaktır, bu izin uzaktan çalışma için de gereklidir.
• İşveren, iş kazaları gibi işverene sorumluluk yaratabilecek olaylara ilişkin olarak çalışanların görevleri kapsamında yaptığı seyahatleri takip eder.
• İşveren, çalışanın işinden kaynaklanan masraflarının ödenmesini sağlayacaktır.
• COVID-19 koşulları nedeniyle, çalışanlar, giriş ve çıkışları yasaklanan şehirlere seyahat etmek için işverenlerinden resmi bir görevlendirme yazısı alacaklardır.
• İşveren, çalışanlara bilgi ve eğitim vermek, sağlık ve güvenlik önlemlerini değişen koşullara uyarlamak ve mevcut durumu iyileştirmek dâhil, iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak adına her türlü tedbiri alır.
• İşveren, görev verirken çalışanın işe uygunluğunu iş sağlığı ve güvenliği açısından inceleyecektir, bu amaçla işveren, gerekli durumlarda ve belirli aralıklarla sağlık kontrolleri ile çalışanların sağlığını izleyebilir.

Belirli süreli iş sözleşmeleri birçok ülkenin iş kanununda çalışma hayatının önemli enstrümanlarından biri olarak yer almaktadır. Türkiye’de belirli süreli iş sözleşmeleri zaman içerisinde bazı firmalar tarafından belirsiz süreli iş sözleşmelerinin personele sağladığı çeşitli yasal haklardan kurtulmak amacıyla kullanılır hâle gelmiştir. Her ne kadar kanun koyucu bu art niyetli uygulamanın önüne geçmek için çeşitli düzenlemeler yapsa ve çeşitli mahkeme kararları ile bunu düzenlese de belirli süreli iş sözleşmelerinde uygulama sorunları devam etmektedir. Tamamını okumak için tıklayınız.