17 Ocak 2025
SGK İdari Para Cezalarında İndirim Uygulaması
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 102'nci maddesinde yapılan düzenleme ile işverenlerin, bildirge ve belgeleri yasal süresinden sonra belirli şartlar altında Kurum'a vermesi durumunda, idari para cezalarında dörtte bir oranına karşılık gelen tutarda indirim uygulanması öngörülmüştür. Bu düzenlemenin, işverenlerin yükümlülüklerini sonradan yerine getirmeleri konusunda teşvik edilmesini amaçladığı anlaşılmaktadır.
Kapsam ve Uygulama
İndirim, bildirge ve belgelerin yasal süre dışında Kurum'a sunulmasına rağmen aşağıdaki koşulların sağlanması durumunda uygulanmaktadır:
- Kendiliğinden Beyan Edilmesi: İlgili bildirge veya belgelerin, herhangi bir resmî uyarı veya denetim sonucu olmaksızın işveren tarafından gönüllü olarak Kurum'a verilmesi gerekir.
- 30 Gün İçinde Teslim Edilmesi: Yasal süre aşıldıktan sonra 30 günlük süre içinde belgelerin Kurum'a teslim edilmesi gereklidir.
- Ceza Tutarının 15 Gün İçinde Ödenmesi: Tebliğ edilen idari para cezasının, tebliğ tarihini takip eden 15 gün içinde ödenmesi şarttır.
Kapsama Giren Fiiller
Bu düzenleme kapsamında idari para cezasında indirim uygulanabilecek fiiller şunlardır:
- Sigortalı işe giriş bildirgesi ve işten ayrılış bildirgeleri ile iş yeri bildirgelerinin yasal süresi içinde verilmemesi,
- Kamu idarelerince vazife malullüğüne sebep olan olayın yasal süresi içinde bildirilmemesi,
- Kamu idareleri ile döner sermayeli kuruluşlar, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki kuruluşlar ve kanunla kurulan kurum ve kuruluşlarca, ihale yolu ile yaptırılan işleri üstlenenlerin ve bunların adreslerinin yasal süresi içinde bildirilmemesi,
- Kamu idareleri ile bankalarca sigortasız olduğu tespit edilen kişilerin yasal süresi içinde bildirilmemesi,
- Ticaret sicil memurluklarınca şirket kuruluşu aşamasında, çalıştıracağı sigortalı sayısını ve bunların işe başlama tarihini bildiren işverenlere ilişkin bildirimlerin yasal süresi içinde verilmemesi,
- Valilikler, belediyeler ve ruhsat vermeye yetkili diğer kamu ve özel hukuk tüzel kişilerince, yapı ruhsatı veya ruhsat niteliği taşıyan işlemlerine ilişkin bilgi ve belgeler ile varsa bunların verilmesine esas olan istihdama ilişkin bilgilerin yasal süresi içinde verilmemesi.
Uygulama
Bildirgenin veya belgenin yasal süresi geçtikten sonra ilgililer tarafından kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve ilgili cezaların, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi hâlinde, Kanun'da öngörülen cezalar dörtte bir oranında uygulanacaktır.
Kapsama giren idari para cezalarının tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde peşin ödenecek olması nedeniyle, 5510 sayılı Kanun'un 102'nci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan "İdari para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde peşin ödenmesi hâlinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir." hükmü uyarınca, tebliğ edilen ceza tutarının yalnızca 1/4'ünün 3/4'ü tahsil edilecektir.
Bu durumda uygulanacak idari para cezasının matematiksel olarak 3/16'sı ödenmiş olacaktır. Yüzdesel olarak hesaplandığında, toplam ceza tutarına %81,25 oranında indirim uygulanacak ve cezanın %18,75'i ödenecektir.
Söz konusu indirim oranının yüksekliği, işverenlerin yükümlülüklerini kendiliğinden yerine getirme motivasyonunu artıracağı gibi, cezai yükümlülüklerini hızlı bir şekilde yerine getirmelerine de olanak sağlayacaktır.
Örnek
10.01.2025 tarihinde işe girmiş bir sigortalıya ait işe giriş bildirgesinin, işveren tarafından 14.01.2025 tarihinde kendiliğinden verilmesi durumunda, bildirgenin yasal süresi geçtikten sonra 30 gün içinde verilmiş olması nedeniyle fiilin işlendiği tarih itibarıyla yürürlükte olan brüt asgari ücret tutarı olan 26.005,50 TL üzerinden idari para cezası işverene tebliğ edilecektir.
Bu durumda, idari para cezasının Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ödenmesi hâlinde, ceza tutarı şu şekilde hesaplanacaktır:
- 26.005,50 TL × 1/4 = 6.501,37 TL (cezanın dörtte biri),
- 6.501,37 TL × 3/4 = 4.876,02 TL (ödenecek tutar)
Bu durumda işveren, yapmış olduğu fiil nedeniyle 26.005,50 TL ödemesi gerekirken, söz konusu tutarın %18,75'ine denk gelen 4.876,02 TL idari para cezasını ödeyerek indirimden faydalanmış olacaktır. Böylelikle işverenin ödemesi gereken ceza tutarında %81,25 oranında indirim uygulanmış olacaktır.
Ek bilgiye ihtiyaç duymanız hâlinde bizimle iletişime geçiniz.
Bilgilendirme Metni!