Konkordato ve İflas Dönemlerinde Ücret Garanti Fonunun Önemi

×

İşverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hâllerde, belirli şartların gerçekleşmesi durumunda, iş yerinde istihdam edilen çalışanların üç aylık ödenmemiş ücretleri Ücret Garanti Fonundan ödenmektedir. Böylece ücret garanti fonu, çalışan haklarının korunmasına hizmet ettiği gibi işverenler yönünden istihdamın korunması sağlayarak ekonomik sıkıntıları hafifletme işlevi görmektedir.

Fon kapsamında yapılacak ödemelerde işleyecek süreçler işveren ve çalışan yönünden hak ve sorumluluklar doğurur. Birtakım belgelerin doğru ve eksiksiz düzenlenerek zamanında Kuruma teslimi gerekmektedir. Belgelerin kanun, yönetmelik ve alt düzenlemelere aykırı olarak düzenlenmesi hâlinde fondan yararlanılamayacak, yersiz yararlanılması hâlinde ise faiziyle birlikte tahsili de söz konusu olabilecektir. Dolayısıyla ileride yaşanabilecek idari ve hukuki yaptırımların önüne geçilerek hukuk güvenliğinin sağlanması için sürecin konuya ilişkin uzman desteği alınarak yürütülmesinde fayda vardır.

Bu yazımızda işverenin ödeme güçlüğüne düşmesi hâlinde çalışanlara yapılacak ücret ödemelerine ilişkin olarak Ücret Garanti Fonunun (ÜGF) başvuru şartları ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslar soru cevap şeklinde anlatılacaktır.

1. Ücret Garanti Fonu nedir?

Ücret Garanti Fonu, işverenin konkordato ilan etmesi, iflası, iflasın ertelenmesi veya aciz vesikası alınması durumunda çalışanların iş ilişkisinden kaynaklanan üç aylık ödenmeyen ücret alacaklarını ödemek üzere kurulan bir fondur.

2. İşçilerin Ücret Garanti Fonundan yararlanabilmesi için hangi durumlar gereklidir?

İşverenin konkordato ilan etmesi, aciz vesikası alınması, iflası veya iflasın ertelenmesi durumlarında çalışanların ücret alacakları Ücret Garanti Fonundan ödenir.

3. Ücret Garanti Fonuna başvuru nasıl yapılır?

Başvurular, ücret alacağı bulunan çalışan tarafından şahsen Çalışma ve İş Kurumu Hizmet Merkezlerine yapılmalıdır. Ancak, vefat eden çalışanın varislerince (veraset ilamı ibraz edilerek) başvuru yapılabilmektedir.

4. Ücret Garanti Fonundan ödeme alabilmek için hangi şartlar gereklidir?

• İşçinin, ücret alacağı bulunan dönemde işsizlik sigortası primi ödenerek çalışmış olması,
• İşverenin ödeme güçlüğüne düşmüş olması (konkordato, aciz vesikası, iflas, iflasın ertelenmesi gibi durumlar),
• İşçinin, işverenin ödeme güçlüğünden önceki son bir yıl içinde aynı iş yerinde çalışmış olması,
• Ödenmeyen ücret alacağının, işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki dönemlere ait olması,
• İşçinin, son bir yıl içinde aynı iş yerinde 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında çalışmış olması (bir gün dahi olsa),
• Ücret alacağının zamanaşımına uğramamış olması.

5. İşçinin, işverenin ödeme güçlüğüne düşmesinden önceki son bir yıl içinde (bir gün dahi olsa) aynı iş yerinde 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında çalışmış olması koşulunun istisnaları var mıdır?

Son 1 yılın hesabında istisnai durumlar mevcuttur.

Son 1 yılın hesabında dikkate alınmayan istisnai durumlar şunlardır:

• Kanuni ödevin yerine getirilmesi,
• Askerlik hizmeti,
• Tutukluluk veya hükümlülük süreleri,
• Savaş,
• Sıkıyönetim,
• Olağanüstü hâl,
• Uzun süreli tedavi gerektiren hastalıklar,
• İşsizlik sigortası primi bildirilmemiş dönemler,
• İflas erteleme kararının iptali

durumlarında geçen süreler hesaba katılmaz. Ayrıca, çalışanın ücret alacağının mahkeme kararıyla tespit edildiği durumlarda, dava açılma tarihi ile karar tarihi arasındaki süre de son bir yıl hesabında göz önüne alınmaz.

6. Ücret Garanti Fonuna başvuruda hangi belgeler istenmektedir?

Ücret garanti fonundan yararlanmak için; talep dilekçesi, işverenin ödeme güçlüğüne düşmesine ilişkin belgeler, işçi alacak belgesi ve ödemeye esas diğer belgeler istenir.

6.1. İşverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hâller nelerdir?

İşverenin konkordato ilan etmesi, aciz vesikası alınması, iflası veya iflasın ertelenmesi

6.2. İşçi Alacak Belgesi nedir?

İşçi Alacak Belgesi, çalışanın ücret alacağını aylar itibarıyla gösteren belgedir ve Ücret Garanti Fonundan ödeme talep edilmesi için gereklidir.

6.3. Ödemeye esas diğer belgeler nelerdir?

Ücret Garanti Fonuna başvurulurken, başvuru gerekçesine göre belirli belgeler ibraz edilmelidir. İflasın ertelenmesi durumunda kayyumun, konkordato durumunda konkordato komiserinin veya tasfiye memurunun, aciz vesikası durumunda ise işverenin veya işveren vekilinin imza sirkülerinin aslı veya noter onaylı sureti başvuruya eklenmelidir.

7. Ücret Garanti Fonundan ödeme yapılırken hangi kazanç üst sınırı dikkate alınır?

Ücret Garanti Fonu kapsamında, çalışanlara işverenden olan ücret alacakları için en fazla 3 aylık ödeme yapılmaktadır. Bu ödemeler, 5510 sayılı Kanun'un 82. maddesine göre belirlenen günlük kazanç üst sınırına göre hesaplanır ve asgari ücretin 7,5 katını geçemez.

8. Ücret Garanti Fonundan ödeme yapılacak ücretin hangi niteliği taşıması gerekmektedir?

Ücret Garanti Fonundan yapılacak ödemeler, çalışanın net ücret alacaklarına göre yapılır. Ancak, alacak belgesinde brüt ücret belirtilmişse, ödeme brüt üzerinden de yapılabilir.

9. Aciz Vesikası nedir ve nasıl alınır?

Aciz Vesikası, İcra ve İflas Kanunu'nun 143. maddesi uyarınca İcra Dairesinden veya Müdürlüğünden alınan bir belgedir. Hacze kabil mal bulunmadığında alınır ve çalışanın ücret alacağı için başvurusunda kullanılır. Belge işverenden temin edilmelidir.

10. İflas durumunda Ücret Garanti Fonuna başvuru nasıl yapılır?

İşverenin iflası hâlinde, mahkeme tarafından verilen iflas kararı veya bu kararın Ticaret Sicili Gazetesi'nde yayımlanmış ilanı ile başvuru yapılır. Belge işverenden temin edilmelidir.

11. İflasın ertelenmesi durumunda Ücret Garanti Fonuna başvuru nasıl yapılır?

Mahkeme tarafından verilen iflasın ertelenmesi kararı veya bu kararın Ticaret Sicili Gazetesi'nde yayımlanmış ilanı ile başvuru yapılır. Belge işverenden temin edilmelidir.

12. Konkordato ilanı durumunda Ücret Garanti Fonuna başvuru nasıl yapılır?

Konkordato ilanı durumunda, mahkeme tarafından verilen konkordato geçici/kesin mühlet kararı veya bu kararın Ticaret Sicili Gazetesi'nde yayımlanmış ilanı ile başvuru yapılır.

13. Alt işverenin ödeme güçlüğüne düşmesi durumunda Ücret Garanti Fonundan ödeme yapılır mı?

Alt işverenin ödeme güçlüğüne düşmesi durumunda, ücret alacakları öncelikle asıl işverenden talep edilmelidir. Ancak, asıl işveren de ödeme güçlüğüne düşmüşse, her iki işverenden de düzenlenmiş işçi alacak belgeleri ile başvuru yapılması hâlinde fondan yararlanılabilir.

14. Asıl işverenin ödeme güçlüğüne düşmesi hâlinde alt işveren çalışanlarına Ücret Garanti Fonundan ödeme yapılır mı?

Asıl işverenin ödeme güçlüğüne düşüp alt işverenin ödeme güçlüğüne düşmediği durumlarda alt işveren çalışanlarına ödeme yapılmaz.

15. İş Mahkemesi kararlarının Ücret Garanti Fonundan ödeme yapılmasındaki rolü nedir?

İş Mahkemeleri tarafından verilen ve kesinleşmiş olan alacak davası kararları, ücret alacağını belirten dönem ve miktarın belirtilmesi durumunda İşçi Alacak Belgesi yerine geçer.

16. Başvuru sonrasında şüpheli durumla karşılaşılması hâlinde ödeme yapılır mı?

Ücret Garanti Fonu kapsamında yapılan başvuruların sonuçlandırılması veya hak sahipliğinin belirlenmesi sürecinde, Kurum tarafından ücret alacağının varlığı, miktarı veya ödenip ödenmediği konusunda şüpheli bir durum tespit edilirse, detaylı inceleme yapılmadan ödeme yapılmaz.

17. Ücret Garanti Fonu kapsamında yersiz ödeme yapıldığının anlaşılması hâlinde yapılacak işlemler nelerdir?

İşçinin kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler, yasal faiziyle birlikte çalışandan tahsil edilir. İşverenin kusurundan kaynaklanan, hileli iflas veya ticaretten men kararları sonucu yapılan fazla ödemeler ise yasal faiziyle birlikte işverenden tahsil edilir.

Ek bilgiye ihtiyaç duymanız hâlinde bizimle iletişime geçiniz.