Döviz Yasağı Kapsamına Giren Sözleşmelerde Damga Vergisi Uygulaması
13/9/2018 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 85 sayılı “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” (“Cumhurbaşkanı Kararı”) ile Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdettiği birçok sözleşme (menkul ve gayrimenkul alım satım, menkul ve gayrimenkul kiralama, leasing ile iş, hizmet ve eser sözleşmeleri) için döviz üzerinden veya dövize endeksli olarak sözleşme bedeli belirleme yasağı getirilmiştir. Getirilen bu yeni düzenleme çerçevesinde, sözleşme nevi bakımından yasak kapsamına giren ve bedeli dövizle ve/veya dövize endeksli belirlenmiş sözleşmelerdeki sözleşme bedellerinin Türk lirasına çevrilmiş şekilde yenilenmesi gerekmektedir. Bu noktada, tadil yapılan sözleşmeler için ödenecek damga vergisi sorunu ortaya çıkmıştır.
Zira Damga Vergisi Kanunu’nun 14.maddesinde yer alan “belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde artan miktar aynı nispette vergiye tabidir” hükmü uyarınca yapılacak Türk lirası cinsinden yeni sözleşmeler ve zeyilnamelerin tamamı %9,48 oranında damga vergisine tabidir. Söz konusu damga vergisi ödenmediği takdirde ise yapılan bu yeni sözleşmeler Damga Vergisi Kanunu’na aykırı olduğundan bahisle cezai yaptırımlara konu olacaklardır.
85 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı’nın Damga Vergisi Kanunu ile birlikte uygulanması neticesinde uygulamada ortaya çıkan sorunlara ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığı 22.11.2018 tarihinde sirküler yayınlanmıştır. İlgili sirkülere linkten ulaşabilirsiniz.
Sirkülere göre Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında döviz cinsinden belirlenmiş sözleşme bedellerinin, Türk lirası cinsinden yeniden belirlenmesine ilişkin düzenlenen sözleşme veya zeyilnamelerin belirli şartları birlikte taşıması halinde ayrıca damga vergisi aranılmayacaktır. Sirkülerde bu şartlar şu şekilde sayılmıştır:
- Sözleşmelerin diğer maddelerinde (taraf, süre uzatımı, yeni iş ilavesi vb.) bir değişiklik yapılmaksızın münhasıran bedele ilişkin düzenleme yapılması,
- Yapılacak değişiklik sonrası Türk Lirası cinsinden belirlenecek toplam bedelin, ilk sözleşmede yer alan döviz cinsinden bedel ile değişikliğe ilişkin kâğıdın düzenlendiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca ilan edilen cari döviz satış kurunun çarpımı suretiyle bulunacak tutarı geçmemesi,
- İlk sözleşmeye atıf yapılmış olması. İmzalanan ek sözleşmede, ilk sözleşmeyi belirten herhangi bir ifadeye yer verilmezse, damga vergisi hesaplanmaması durumu ortadan kalkacak ve ek sözleşme toplam tutar üzerinden damga vergisine tabi olacaktır.
Yine, yabancı para cinsinden düzenlenen sözleşmelerde damga vergisi azami tutar üzerinden ödenmişse ve yukarıda sayılan şartlar mevcutsa, artan bedel nedeniyle değişikliğe ilişkin kâğıttan damga vergisi alınmayacaktır.
Bununla birlikte, düzenlenen yeni sözleşmenin/tadil metninin, yabancı para ile düzenlenen sözleşmenin diğer maddelerinde bir değişiklik yapılmaksızın, düzenlendiği tarihteki Merkez Bankası döviz satış kurlarına göre hesaplanacak tutardan daha yüksek bir bedel içermesi halinde, ilk sözleşmedeki damga vergisinin azami tutardan ödenmemiş olması şartıyla, artan tutar üzerinden damga vergisi ödenecektir.
-
-
Bilgilendirme Metni!
