Open menu

Türk Vergi Sistemi

Birçok ülkenin çok çeşitli katmanlara sahip ve karmaşık vergi sistemi vardır.
Türkiye’nin de bu açıdan istisnai bir durumu bulunmamaktadır. Atılacak ilk adım
Türk vergi sisteminin temel özelliklerini anlamaktır.

Türk vergi sisteminde uygulamada yer alan vergiler temel olarak;

  • Gelir Üzerinden Alınan Vergiler (Gelir ve Kurumlar Vergisi),
  • Harcamalar Üzerinden Alınan Vergiler (Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, Özel İletişim Vergisi, Şans Oyunları Vergisi, Damga Vergisi, Gümrük Vergisi ile Belediye Gelirleri Kanununca Alınan Vergiler),
  • Servet Üzerinden Alınan Vergiler (Veraset İntikal Vergisi, Emlak Vergisi, Motorlu Taşıtlar Vergisi), olarak karşımıza çıkmaktadır.

Türkiye’de çeşitli gelirlere, sabit oranlı ve artan oranlı vergilendirme uygulanmaktadır. Burada özellikle kişi ve kurumları ilgilendiren iki başlık üzerinde durmakta yarar vardır.

Gelirin Unsurları

Gelir vergisinin konusunu gerçek kişilerin bir takvim yılı içinde elde ettiği aşağıdaki başlıklarda toplayabileceğimiz kazançlar oluşturur.

  1. Ticari kazançlar,
  2. Zirai kazançlar,
  3. Serbest meslek kazançları,
  4. Ücretler,
  5. Gayrimenkul ve menkul sermaye iratları,
  6. Diğer kazanç ve iratlardır.

Diğer kazanç ve iratlar, genellikle arızi bir şekilde ortaya çıkan bir geliri ifade eder. Örneğin Millî Piyango'dan elde edilen gelir ya da hiçbir ticari faaliyeti ya da ücret geliri olmayan bir kimsenin devamlılık arz etmeyen bir faaliyeti nedeniyle gelir elde etmesidir.

Ücretlilerin Gelir Vergisi Oranları: Ücretlilerin gelir vergisinde elde edilen kümülatif gelire göre artan oranlı bir vergi sistemi belirlenmiştir. Bu oranlar %15, %20, %27, %35 ve %40 olarak her yıl açıklanan kazanç dilimlerine uygulanmaktadır.

Kurumlar Vergisi Oranı: Kurumlar vergisi oranı 2023 itibariyle OECD ülkeleri arasında en düşük beşinci vergi oranı konumundadır. Geçici bir kanun ile kurumlar vergisi oranı 2019 ve 2020 yıllarında %22, 2021 yılında %25, 2022 yılında %23 olarak uygulanmıştır.

Son olarak kurumlar vergisi oranı 2023 yılından itibaren, 2023 yılı kazançlarına uygulanmak üzere %25 olarak belirlenmiştir.

Şirketler İçin Vergi ve Beyanname Takvimi

VERGİ ADI VERGİ BEYANNAMESİ VERİLME SÜRESİ VERGİ ÖDEME TARİHİ NOTLAR
Kurumlar Vergisi Beyannamesi Takip eden yılın Nisan ayının son gününe kadar beyan edilir. Nisan ayı sonuna kadar tamamı ödenir. 2023 Yılı için mali karın %25' i olarak hesaplanacaktır.
Gelir Vergisi Beyannamesi Takip eden yılın Mart ayının son gününe kadar beyan edilir.
  • Birinci taksit Mart ayı sonuna kadar ödenir.
  • İkinci taksit Temmuz ayı sonuna kadar ödenir.
Yıllık gelir vergisi beyannamesinde hesaplanan vergi artan oranlı dilime göre hesaplanır. Artan oranlı dilimde vergi %15'ten başlayarak %40'a kadar çıkan oranlardan hesaplanmaktadır.
Kurum Geçici Vergi Beyannamesi
Gelir Geçici Vergi Beyannamesi
  • Yıl içinde toplamda üç kere, üç aylık dönemler halinde beyan edilir.
  • 2022 Yılından itibaren dördüncü dönem geçici vergi beyannamesi verilmeyecektir.
    • Birinci dönem 17 Mayıs
    • İkinci dönem 17 Ağustos
    • Üçüncü dönem 17 Kasım
    • Dördüncü dönem 2022 yılından itibaren kaldırılmıştır
  • Birinci dönem 17 Mayıs
  • İkinci dönem 17 Ağustos
  • Üçüncü dönem 17 Kasım
  • Dördüncü dönem 2022 yılından itibaren kaldırılmıştır
  • Kurum geçici vergi beyannamesi ile ödenen vergi tutarları yıllık kurumlar vergisi beyannamesinden mahsup edilir.
  • 2023 Yılı için mali karın %25' i olarak hesaplanacaktır.
  • Gelir geçici vergi beyannamesi ile ödenen vergi tutarları yıllık gelir vergisi beyannamesinden mahsup edilir.
  • Gelir geçici vergi oranı mali karın %15'idir.
MUHSGK 1003A - MUHSGK 1003B Beyannamenin üç aylık dönemlerde verilmesi halinde;
  • Birinci dönem Nisan ayının 26. günü
  • İkinci dönem Temmuz ayının 26. günü
  • Üçüncü dönem Ekim ayının 26. günü
  • Dördüncü dönem Ocak ayının 26. günü akşamına kadar MUHSGK 1003A ile beyan edilir.
Beyannamenin aylık dönemlerde verilmesi halinde;
  • İlgili dönem için takip eden ayın 26. günü akşamına kadar MUHSGK 1003A veya 1003B ile beyan edilir. Kanunda sayılan özel şartları sağlayan mükellefler MUHSGK 1003B için ikinci bir şifre temin edebilir ve personel ücretlerini ayrı bir beyannamede 26.günü akşamına kadar MUHSGK 1003B ile beyan edebilirler.
26. günü akşamına kadar ödemesi yapılır.
  • 10'dan az sigortalı çalışan olduğu takdirde üç aylık dönemlerle yılda dört defa muhtasar beyannamesi verilecektir.
  • 10 ve üzeri çalışan olması durumunda ise aylık dönemlerde MUHSGK 1003A veya MUHSGK 1003B beyannamesi verilecektir.
KDV1 Beyannamesi İlgili dönem için takip eden ayın 28. günü akşamına kadar beyan edilir. 28. günü akşamına kadar ödemesi yapılır. Aylık dönemler halinde beyan edilir.
KDV2 Beyannamesi İlgili dönem için takip eden ayın 21. günü akşamına kadar beyan edilir. 23. günü akşamına kadar ödemesi yapılır. Aylık dönemler halinde beyan edilir.
Geri Kazanım ve Katılım Payı Beyannamesi 3 aylık dönemlerde halinde, ilgili dönemi takip eden ayın son gününe kadar beyan edilecektir. İlgili dönem için takip eden ayın son günü ödemesi yapılır. 3 Aylık dönemler halinde beyan edilir.
Turizm Payı Beyannamesi İlgili dönem için takip eden ayın son günü beyan edilir. İlgili dönem için takip eden ayın son günü ödemesi yapılır.
  • Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından aylık dönemler halinde takip eden ayın son günü beyan edilir ve ödenir.
  • Gelir Vergisi Mükellefleri tarafından üç aylık dönemler halinde ilgili dönemi takip eden ayın son günü beyan edilir ve ödenir.
Konaklama Vergisi İlgili dönem için takip eden ayın 26. günü beyan edilir. İlgili dönem için takip eden ayın 26. günü beyan edilir.
  • Konaklama vergisi oranı %2'dir.
  • Aylık olarak ödenir ve vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmialtısına kadar ilgili vergi dairesine bildirilmesi gerekir.
  • Konaklama vergisinin mükellefi, belirtilen tesislerde konaklama hizmeti verenlerdir.Kurumlar vergisi ve Gelir vergisi mükelleflerini kapsıyor.
Damga Vergisi Damga vergisi beyannamesine konu olacak sözleşme, kira kontratı, vs.olması halinde sözleşme tarihini takip eden ayın 26. günü akşamına kadar beyan edilir. 26. günü akşamına kadar ödemesi yapılır. Sözleşme olması halinde beyanname verilir. Anonim şirketlerde verilmesi zorunludur.
Sigorta Bildirimi
(MUHSGK 1003A - MUHSGK 1003B)
Sigortalı çalışan olması halinde takip eden ayın 26. günü akşamına kadar beyan edilir. MUHSGK 1003A veya MUHSGK 1003B ile beyan edilir. İlgili ayın son iş günü ödemesi yapılır. Çalışan olduğu sürece aylık olarak beyan edilir.

İrtibat Büroları İçin Vergi ve Beyanname Takvimi

VERGİ ADI VERGİ BEYANNAMESİ VERİLME SÜRESİ VERGİ ÖDEME TARİHİ NOTLAR
MUHSGK 1003A - MUHSGK 1003B Beyannamenin üç aylık dönemlerde verilmesi halinde;
  • Birinci dönem Nisan ayının 26. günü
  • İkinci dönem Temmuz ayının 26. günü
  • Üçüncü dönem Ekim ayının 26. günü
  • Dördüncü dönem Ocak ayının 26. günü akşamına kadar MUHSGK 1003A ile beyan edilir.
Beyannamenin aylık dönemlerde verilmesi halinde;
  • İlgili dönem için takip eden ayın 26. günü akşamına kadar MUHSGK 1003A veya 1003B ile beyan edilir. Kanunda sayılan özel şartları sağlayan mükellefler MUHSGK 1003B için ikinci bir şifre temin edebilir ve personel ücretlerini ayrı bir beyannamede 26.günü akşamına kadar MUHSGK 1003B ile beyan edebilirler.
26. günü akşamına kadar ödemesi yapılır.
  • 10'dan az sigortalı çalışan olduğu takdirde üç aylık dönemlerle yılda dört defa muhtasar beyannamesi verilecektir.
  • 10 ve üzeri çalışan olması durumunda ise aylık dönemlerde MUHSGK 1003A veya MUHSGK 1003B beyannamesi verilecektir.
Damga Vergisi Damga vergisi beyannamesine konu olacak sözleşme, kira kontratı, vs.olması halinde sözleşme tarihini takip eden ayın 26. günü akşamına kadar beyan edilir.

İrtibat Bürolarının damga vergisi mükellefiyetleri açtırılamadığı için damga vergisine tabi olan sözleşmenin damga vergisi sözleşmenin tarafı olan diğer firma tarafından yapılıp İrtibat Bürosuna fatura ile yansıtılabilir. Ya da ilgili İrtibat Bürosu sözleşmenin imza tarihinden sonra 15 gün içinde bağlı olduğu vergi dairesinde beyan ve ödeme yapmak durumundadır.
26. günü akşamına kadar ödemesi yapılır. Sözleşme olması halinde beyanname verilir.
Sigorta Bildirimi
(MUHSGK 1003A - MUHSGK 1003B)
Sigortalı çalışan olması halinde takip eden ayın 26. günü akşamına kadar beyan edilir. MUHSGK 1003A veya MUHSGK 1003B ile beyan edilir. İlgili ayın son iş günü ödemesi yapılır. Çalışan olduğu sürece aylık olarak beyan edilir.

Bilgilendirme Metni!

Bu makalede yer alan içerikler, yalnızca genel bilgilendirme amaçlıdır ve CottGroup® üye şirketlerine aittir. Bu içerikler, hukuki, mali veya teknik danışmanlık hizmeti niteliği taşımamaktadır ve kaynak gösterilmeden iktibas edilemez.

CottGroup® üye şirketleri, makaledeki bilgilerin doğru, güncel veya eksiksiz olduğunu garanti etmez ve bu bilgilerin içerebileceği hata, eksiklik veya yanlış anlaşılmalardan doğabilecek zararlardan sorumlu değildir.

Burada sunulan bilgiler, genel bir bakış sunmak amacıyla hazırlanmıştır. Her somut olay farklı değerlendirmeler gerektirebilir ve bu bilgiler her duruma uygun olmayabilir. Bu nedenle, makalede yer alan bilgilere dayalı olarak herhangi bir işlem yapmadan önce, konuyla ilgili hukuk, mali, teknik ve diğer uzmanlık alanlarında yetkin bir profesyonele danışmanız önemle tavsiye edilir. CottGroup® müşterisiyseniz, özel durumunuza ilişkin müşteri temsilcinizden bilgi almayı unutmayınız. Müşterimiz değilseniz, lütfen ilgili bir uzmandan görüş alınız.

CottGroup® üye şirketlerine ulaşmak için tıklayınız.

ADP Hakkında (NASDAQ - ADP)

ADP, bireylerin potansiyellerini gerçekleştirmesini sağlamak amacıyla modern teknolojinin getirdiği ürünlerle çalışmanın daha iyi yollarını tasarlar ve kaliteli hizmetler sunar. Verilerle güçlendirilmiş ve insan merkezli olarak tasarlanmış İnsan Kaynakları, Yetenek Yönetimi, Yan Haklar, Bordro ve Uyumluluk çözümleri sağlar.

Daha fazlası için www.adp.com adresini ziyaret edin.

Boss Yönetişim Hizmetleri A.Ş. ADP'nin lokal Türkiye partneri olmaktan gurur duymaktadır.

ADP, ADP logosu ve Always Designing for People, ADP, LLC'nin ticari markalarıdır.

CottGroup® Servisleri ile İlgili Ödüller

Danışmanlık Müşavirlik ve Destek Hizmetleri İhracatında Türkiye 5’incisi
İnsan Kaynakları Yazılımı Üreticileri 4'üncüsü
Danışmanlık Hizmeti Sağlayıcı Üreticiler arasında 4'üncüsü
Hizmet Sağlayıcıları arasında 34'üncü

(*) Hizmet İhracatçıları Birliği - 2023
(**) Bilişim 500 - 2023

Başlayalım
Hizmet ihtiyaçlarınız için teklif alın.

Daha fazla bilgi
almak ister misiniz?