Vergi Usul Kanunu ve Diğer Kanunlarda Değişiklikler Yapıldı

A- GELİR VERGİSİ KANUNU'NDA YAPILAN DEĞİŞİKLER

1- Basit Usulde Vergilendirilen Kazançlar Gelir Vergisinden İstisna Edildi

İlgili düzenleme ile 193 sayılı Kanun'un 47 ve 48'inci maddelerinde yazılı şartlara haiz olup basit usulde vergilendirilen ve 51'inci maddede sayılan basit usulden faydalanamayacaklar arasında yer almayan mükelleflerin elde ettikleri kazançları, gelir vergisinden istisna edilmiştir. İstisna kapsamında olan kazançlar için Yıllık Beyanname verilmeyecektir.

Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin 2021 yılında elde ettikleri kazançlar, gelir vergisinden istisna edilmiştir. İlgili mükellefler yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeyeceklerdir ve başka gelirleri sebebiyle yıllık beyanname verecek olsalar dahi, bu kazançlarını beyannamelerine dâhil etmeyeceklerdir.

Basit usule tabi ilgili mükellefler beyanname vermeyecek olsalar dahi VUK hükümlerine göre belge düzenleyecek ve belge alacaklardır.

2- Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Çiftçilere Yapılan Destek Ödemeleri Gelir Vergisinden İstisna Edildi

Gelir Vergisi Kanunu'na eklenen mükerrer madde 20/C ile tarım sektörü ve çiftçilerin desteklenmesi maksadıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılan tarımsal destek ödemeleri gelir vergisinden istisna edilmiştir.

3- Dördüncü Dönem Geçici Vergi Beyannamesi Kaldırıldı

GVK'nın mükerrer 120'nci maddesinde yapılan revize ile, cari vergilendirme döneminin ilk dokuz ayı, üçer aylık dönemler itibariyle geçici vergi dönemleri olarak belirlenmiştir. İlgili düzenleme kapsamında cari vergilendirme dönemi içerisinde üç, altı ve dokuz aylık periyotlar üçer aylık dönemler itibariyle geçici vergi dönemleri kabul edilmektedir.

Buna göre geçici vergi dönemleri 01.01.2022 tarihinden itibaren aşağıdaki gibi olacaktır:

Birinci Dönem	:	Ocak - Şubat - Mart
İkinci Dönem	:	Nisan - Mayıs - Haziran
Üçüncü Dönem	:	Temmuz - Ağustos - Eylül
Dördüncü Dönem	:	Kaldırıldı

4- Sosyal Medya Üzerinden Gelir Sağlayanlardan Vergi Kesintisi Yapılması Zorunluluğu Getirildi

Gelir Vergisi Kanunu'na eklenen mükerrer madde 20/B ile sosyal içerik üreticiliği ile mobil cihazlar için uygulama geliştiriciliğinde kazanç istinası uygulanacaktır.

Youtuber, vlogger, tiktoker diye adlandırılan, ancak genelde sosyal medya / içerik üreticileri olarak kabul edilen ilgili kişiler sosyal paylaşım ağları üzerinden reklam gelirleri, sponsorluk ve satış gelirleri, bağışlar, bahşişler, ücretli abonelik gelirleri gibi çeşitli kazançlar sağlamaktadır.

Bu kişilerin, Türkiye'de kurulu olan bir bankada hesap açmak suretiyle, tüm elde edilen kazançlarını bu hesap aracılığı ile elde etmeleri koşulu ile vergiden istisna edilmiştir. İlgili hesaplara her ay gelen tutar üzerinden bankalar %15 oranında vergi kesecek ve vergi dairesine yatıracaklardır. Kişilerin defter tutma, belge düzenleme, beyanname verme, saklama ve ibraz etme yükümlülükleri olmayacaktır.

5- Vergiye Uyumlu Mükelleflere Uygulanan %5 İndirim Şartlarında İyileştirmeler Yapıldı

İlgili düzenleme kapsamında vergiye uyumlu mükelleflere vergi indiriminin düzenlendiği GVK mükerrer madde 121'in 2'nci fıkrasının 2'nci bendinde değişiklik yapılmıştır. İndirimden yararlanma koşulu olan indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki 2 yılda haklarında tarhiyat yapılmamış olması şartı, yapılan tarhiyatların kesinleşmesine bağlanmaktadır. Tarhiyatın kesinleşmemiş olması hâlinde de mükellefler söz konusu indirimlerden yararlanabileceklerdir.

"İlgili değişiklikler 01.01.2022 tarihinden itibaren beyan edilmesi gereken yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girecektir. 2021 yılı için verilecek yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannamelerinde bu hüküm uygulanacaktır."

B- VERGİ USUL KANUNUNDA YAPILAN DÜZENLEMELER

1- Elektronik Vergi Daireleri Kurulabilecek

Fiziki vergi dairelerinden bağımsız olarak elektronik ortamda vergi dairesinin kurulması, vergi dairelerinin fiziki vergi dairelerinin şubesi olarak belirlenmesi suretiyle mükelleflere daha hızlı ve etkin hizmet sunulması hususunda Hazine ve Maliye Bakanlığı'na yetki verilmektedir.

2- İlan Suretiyle Yapılan Tebligat İşlemlerinde Ek Düzenleme

İlan yoluyla yapılan tebliğin konusu her biri için ayrı ayrı olmak üzere, 3.600 TL'den fazla vergi veya vergi cezasına taalluk ettiği takdirde ilanın ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı vergi daireleri açısından Gelir İdaresi Başkanlığı'nın diğerleri için ilgili idarenin resmî internet sitesinde de duyurulabilmesi ve hadlerin belirlenmesi hususunda Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilendirilmiştir.

3- Yabancı Ülkelerde Bulunanlara Yapılacak Tebligatlar

Yabancı memleketlerde bulunan Türk vatandaşlarına yapılacak tebligatta izlenecek usuller ile vergi dairelerinin yabancı memleketlerde bulunan kimselere tebliğ olunacak evraklarının, Başkanlığa gönderilmeksizin, Vergi Dairesi Başkanlıkları, Vergi Dairesi Başkanlığı bulunmayan yerlerde defterdarlıklar tarafından doğrudan yurt dışı temsilciliklerine gönderilmesine ilişkin hükümler VUK 97'nci maddesine eklenmektedir.

4- Vergi İncelemeleri Dijital Ortamlarda Yapılacak ve Vergi İncelemelerinde İşe Başlama Tutanağı Tutulmayacak

İnceleme süreçlerinin dijital ortama taşınması ile gelişmeler uzaktan incelenebilecek. Düzenlemeye göre incelemeye başlamadan tutanak düzenlenmeyecek, incelemeye başlandığı mükellefe yazıyla bildirilecektir.

5- Elektronik Defterlerde Tasdik Hususuna ve Gider Pusulasının Düzenlenme Esaslarına Netlik Kazandırıldı

Kanun uygulamasında mükelleflere kullanma mecburiyeti getirilen belgelerin, öngörülen zorunlu bilgileri taşımaması hâlinde bu belgelerin vergi kanunları bakımından hiç düzenlenmemiş sayılması uygulaması kapsamına elektronik belge olarak düzenlenmesi gereken belgeler de dâhil edilmektedir.

Yapılan düzenleme ile gider pusulasının düzenlenme zorunluluğunun bulunduğu durumlara açıklık getirilmekte ve belgenin düzenlenme süresinin de 7 gün olduğu açık bir şekilde ifade edilmektedir.

6- Tasdik Raporu Gerektiren Hâllerin Olması Durumunda YMM'lere 60 Günlük Ek Süre Verilmektedir

7- Vergi Usul Kanununda Bulunan Değerleme Ölçülerine Alış Bedeli Eklendi ve Maliyet Bedelinin Tanımı Yeniden Yapıldı

8- Enflasyon Düzeltmesi ve Yeniden Değerleme Sisteminde Değişiklikler Yapıldı

VUK mükerrer 298'inci maddesine eklenen (Ç) fıkrası ile kolektif, adî komandit ve adî şirketler dâhil olmak üzere tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine (söz konusu maddenin (A) fıkrasının (9) numaralı bendi kapsamında bahse konu fıkranın (1) numaralı bendinde yer alan şartlara bakılmaksızın enflasyon düzeltmesi yapanlar ile kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilenler hariç), söz konusu maddenin (A) fıkrasında yer alan enflasyon düzeltmesi yapma şartlarının gerçekleşmediği hesap dönemlerinin sonu itibarıyla, bilançolarına dâhil bulunan amortismana tabi iktisadi kıymetlerini (bu niteliklerini korudukları müddetçe sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilenler hariç) ve bunlar üzerinden ayrılmış olup bilançolarının pasifinde gösterilen amortismanları mezkûr maddede belirtilen şartlar doğrultusunda yeniden değerleyebilme imkânı getirilmektedir.

9- Amortisman Süresi Konusunda Yeni Düzenlemeler Yapıldı

Mükelleflere; Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen faydalı ömür süresinin iki katını ve elli yılı aşmamak, her yıl için aynı nispet uygulanması şartıyla, daha uzun faydalı ömürler dikkate alınarak amortisman sürelerini uzatabilme hususunda serbesti tanınmaktadır.

Maddenin ikinci fıkrası kapsamında olanlar hariç olmak üzere, işletme aktifine yeni kaydedilecek amortismana tabi iktisadi kıymetler için aktife girme tarihinden itibaren günlük esasa göre amortisman ayrılabilmesi bir seçimlik imkân olarak mükelleflere tanınmaktadır.

Yıl veya gün esasına göre amortisman ayırabilme serbestisi tanınan iktisadi kıymetler bakımından, söz konusu yöntemlerden biri ile amortisman hesaplanmasına başlandıktan sonra, hesaplama şekli değiştirilemeyecektir.

10- Şüpheli Alacaklar Konusunda Yapılan Değişiklik İle Azami Tutar Belirlenmiştir

VUK 323'üncü maddede yapılan değişiklik ile; yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek kadar küçük olan alacaklara ilişkin azami bir tutar (3.000.- TL) belirlenerek, bu konudaki belirsizlik giderilmektedir. Diğer taraftan şüpheli alacak hükümlerinin işletme hesabı esasında defter tutan mükellefler açısından da uygulanabilmesine imkân tanınmaktadır.

11- Usulsüzlük Cezası, Özel Usulsüzlük Cezası ve Pişmanlık Hükümlerinde Düzenlemeler Yapıldı

Yapılan düzenleme ile gider pusulasının hiç düzenlenmemiş sayıldığı durumlara bağlı olarak özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Anlaşmalı matbaalara belge basımı ile ilgili bildirim yükümlülüğüne yönelik ceza hükmünde mükellef lehine değişiklik yapılmaktadır.

Kanunun mükerrer 227'nci maddesi uyarınca tasdik kapsamına alınan konulara ilişkin olarak ibraz edilmesi gereken yeminli mali müşavir tasdik raporunun aynı maddenin üçüncü fıkrasında belirlenen sürede ibraz edilmemesi durumunda, ibraz yükümlülüğünü yerine getirmeyen mükellef adına 50.000 Türk lirasından az ve 500.000 Türk lirasından fazla olmamak üzere, yararlanılması tasdik raporunun ibrazı şartına bağlanan tutarın %5'i nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

Pişmanlık hükümlerinde yapılan değişiklikle mükelleflerin, haklarında yapılmakta olan vergi incelemesi ya da yapılan takdire sevk işlemine ilişkin vergi türünden farklı vergi türü için pişmanlıkla beyanname verebilmesi mümkün hâle gelmektedir.

12- 5000- Türk Lirasını Aşan Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük Cezaları Uzlaşma Kapsamına Alındı

13- Amortismana Tabi Malların Sigorta Tazminatı Hususunda ve Amortismana Tabi Malların Satılmasında Oluşturulan Yenileme Fonunun Başlangıç Tarihi Konusunda Düzenlemeler Yapıldı

14- Karşılıklı Anlaşma Usulü

VUK EK 13'üncü maddesinden sonra eklenen EK -14-15-16-17-18'inci maddeler ile ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARI kapsamında uygulanan Karşılıklı Anlaşma Usulüne ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. Düzenlemeler, 01.01.2022 tarihinden itibaren yapılacak başvurulara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir.

15- Yeni Makine ve Teçhizat İçin Hızlandırılmış Amortisman

Yapılan düzenleme ile 31.12.2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, iktisap edilen yeni makine ve teçhizatlar için uygulanacak amortisman oran ve sürelerinin, tespit ve ilan edilen faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak üzere hesaplanmasına olanak sağlanmıştır.

16- VUK Geçici 32'nci Maddesi Kapsamında Yapılacak Yeniden Değerleme

Bu kanun ile (7338 sayılı Kanun) VUK'a eklenen geçici 32'nci madde ve mükerrer 298'inci maddeye eklenen (Ç) fıkrası kapsamında yeniden değerleme yapabilecek olan mükelleflere, anılan fıkra uyarınca ilk kez yeniden değerleme yapacakları hesap döneminden önceki hesap döneminin sonu itibarıyla bilançolarına kayıtlı bulunan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini, maddede yer alan koşullarla yeniden değerleme olanağı verilmiştir.

C- DAMGA VERGİSİ KANUNU VE ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI

Yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarının (YİKOB), 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu uygulamasında resmî daire kapsamına alınması sağlanmaktadır. Damga Vergisi Kanunu'na ekli (2) sayılı tablonun "IV- Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar" başlıklı bölümünde düzenlemeler yapıldı.

Ek olarak;

Tütün mamulleri için asgari maktu vergi tutarlarına ilişkin hadleri üç katına kadar artırmaya,

Motorlu taşıtlar için belirlenen oranlar ve oranlara esas özel tüketim vergisi matrahlarının alt ve üst sınırlarını üç katına kadar artırma,

Binek otomobiller için özel tüketim vergisine esas farklı matrah grupları oluşturabilme ve bu araçlara ilişkin motor güçleri itibariyle oran farklılaştırabilme yetkisi Cumhurbaşkanına verilmiştir.

D- KONAKLAMA VERGİSİ ERTELENDİ

7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile getirilen "KONAKLAMA VERGİSİ"nin" uygulama tarihi 01.01.2023 olarak değiştirilmiştir.

E- KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

1- Nakit Sermaye Artırımında Faiz İndirimi

İlgili düzenleme kapsamında nakdi sermaye artışında faiz indirimi uygulamasında, yurt dışından getirilen nakitle karşılanan kısım için ek avantaj sağlanmaktadır. Önerilen düzenlemeye göre, %50 olan indirim oranı, yurt dışı kaynaklı sermaye için %75 olarak uygulanacaktır.

2- İndirimli Kurumlar Vergisi Oranı Teşviki

Yeni düzenlemeyle, yatırım teşvik belgesi bazında yatırım harcamasına yatırıma katkı oranının uygulanmasıyla belirlenen tutarın %10'luk kısmı, kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar talep edilmesi şartıyla, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç olmak üzere tahakkuk etmiş diğer vergi borçlarından terkin edilmek suretiyle kullanılabilecektir. Böylece, yapılan yatırım harcamaları nedeniyle hak kazanılan yatırıma katkı tutarlarının mükellefe geri dönüşü hızlandırılmakta ve yatırımcıya sağlanan destek artırılmaktadır.

Yatırımcılar tarafından bu kapsamda yapılan yatırım harcamaları nedeniyle hak kazanılan yatırıma katkı tutarının en fazla %10'luk kısmı bu düzenleme çerçevesinde ÖTV ve KDV hariç diğer vergi borçlarından terkin edilebilecektir. Bu tutar ile birlikte bu tutarın bir katı, vazgeçilen yatırıma katkı tutarı olarak toplam yatırıma katkı tutarından düşülecektir. Yatırımın bütünü itibarıyla terkini talep edilebilecek toplam tutarın hesabında ise, mükellefin ilgili yatırım teşvik belgesi kapsamındaki toplam yatırım harcamasına yatırıma katkı oranının uygulanmasıyla belirlenen tutarın %10'unun aşılması mümkün olmayacaktır.

Düzenleme, gerek mevcut gerekse yeni alınacak yatırım teşvik belgeleri kapsamında 01.01.2022 tarihinden itibaren yapılacak yatırım harcamalarına uygulanmak üzere yürürlüğe girecek olup 01.01.2022 tarihinden önce yapılan yatırım harcamaları nedeniyle hak kazanılan ancak kazanç yetersizliği nedeniyle henüz kullanılamamış yatırıma katkı tutarları bu kapsamda olmayacaktır.

İlgili Resmî Gazete'ye linkten ulaşabilirsiniz.

Ek bilgiye ihtiyaç duymanız hâlinde lütfen müşteri temsilciniz ile irtibata geçiniz.