Şube ve İrtibat Bürolarının VERBİS’e Kayıt Yükümlülüğü Hakkında 2019/225 Sayılı Kurul Kararı Yayımlandı

Yurt dışında yerleşik tüzel kişilerin Türkiye’de işlemekte oldukları kişisel veriler nedeniyle;

Yurt dışında yerleşik tüzel kişiler,

Yurt dışında yerleşik tüzel kişilerin Türkiye’deki şubeleri,

Yurt dışında yerleşik tüzel kişilerin Türkiye’deki irtibat bürolarının

6698 sayılı KVKK’ya göre veri sorumlusu sayılıp sayılmayacağı ve Veri Sorumluları Sicili’ne (“Sicil”) beyanda bulunma yükümlülüğü olup olmadığının incelenmesi neticesinde Kurul, 2019/225 sayılı kararı (“Karar”) vermiştir.

Yurt dışında yerleşik tüzel kişiler, yurt dışında yerleşik tüzel kişilerin Türkiye’deki şubeleri ve irtibat bürolarının KVKK kapsamında veri sorumlusu kabul edilip edilmeyeceği ve buna bağlı olarak Sicil’e beyanda bulunup bulunmayacağına ilişkin Kurul Kararı aşağıdaki gibidir:

Yurtdışında yerleşik tüzel kişilerin Türkiye’deki şubeleri açısından;

Kurul öncelikle, yurt dışında faaliyet gösteren ticari işletmelerin, Türkiye’deki iş ilişkilerini yürütmek açısından şube açmak ve irtibat bürosu kurmak üzere iki seçeneği olduğunu; uygulamada şirketlerin yürüttükleri faaliyet kapsamı genişledikçe, işlerin şubeler aracılığı ile yürütüldüğünü belirtmiştir. Bu kapsamda Kurul, verdiği kararda başta TTK olmak üzere farklı kanun ve yönetmeliklerdeki “şube” tanımlarına atıfta bulunmuş ve “bir yerin şube sayılabilmesi için merkeze bağımlı olma, dış ilişkilerde bağımsızlık, yer ve yönetim ayrılığı gibi kriterlere de bakmak gerektiğini” belirtmiş, her bir kriteri tek tek ele alarak;

Merkeze bağımlı olmak deyimi ile Şube ile merkezin aynı gerçek veya tüzel kişiye bağlı olması gerektiği; Şube aracılığı ile elde edilen hakların, üstenilen borçların sahibinin şube değil, merkez olduğunu;

Dış ilişkide bağımsızlık deyimi ile şubenin, merkezin yaptığı işlemler gibi işlemleri üçüncü kişilerle yapma yetkisine sahip olduğunu;

Yer ayrılığı deyimi ile merkez ile şube arasında kural olarak yer ayrılığı olması gerektiğini;

Yönetim ayrılığı deyimi ile şubenin tek başına ticari işlem yapmaya yetkili olması sebebiyle merkezden ayrı bir yönetime sahip olması gerektiğini belirtmiştir.

Bununla birlikte konu, Karar’da GDPR açısından da ele alınmış, GDPR md.3 ve 4’e atıfta bulunularak “işletme” kavramı vurgulanmıştır. Bu hükümler ve şubelerin yerli ticari işletmeler gibi tescil olunduğunu düzenleyen TTK Md. 40 birlikte yorumlanarak; GDPR’a göre veri sorumlusu olma kriterleri arasında tüzel kişi olma şartı yer almadığından yukarıda sayılan şartları haiz şubelerin veri sorumlusu sayılacağına; bu kapsamda Sicil’e beyanda bulunması gerektiğine karar verilmiştir.

Yurtdışında yerleşik tüzel kişilerin Türkiye’deki irtibat büroları açısından;

4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu’na atıfla, doğrudan yatırım yapılan ülkeye irtibat bürosu kurulabileceği ve bu irtibat bürolarının ticari faaliyette bulunmamak kaydıyla açılmasının mümkün olacağına değinilerek; ticari faaliyet dışındaki konular hakkında merkez firmaya bilgi verme amacı doğrultusunda açılmaları ve şube özelliklerinin bulunmaması nedeniyle veri sorumlusu sayılmayacağına; bu kapsamda Sicil’e beyanda bulunmasının zorunlu olmadığına karar verilmiştir.

Sonuç olarak;

Yurt dışında yerleşik tüzel kişilerin, Türkiye’de doğrudan ya da şubeleri vasıtasıyla kişisel veri işleme faaliyetinde bulunması halinde Sicil’e beyanda bulunma yükümlülüğü olduğuna,

Şubelerin Türkiye’de yerleşik veri sorumlusu sayılacağına ve yıllık çalışan sayısı 50’nin üzerinde veya yıllık mali bilanço toplamı 25 Milyon TL’nin üzerinde olan şubelerin Sicil’e beyanda bulunma yükümlülüğü olduğuna,

Türkiye’deki irtibat bürolarının Türkiye’de ticari faaliyette bulunmamaları ve merkez firmayı bilgilendirme amacıyla kurulmuş bürolar olmaları nedeniyle Sicil’e beyanda bulunma yükümlülüğü olmadığına karar verilmiştir.