Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı, çalışanın iş güvenliğini ve ekonomik haklarını korumak amacıyla sağlanan önemli bir tazminat türüdür. İşçi ile işveren arasındaki iş sözleşmesinin belirli şartlar altında sona ermesi durumunda işçinin hizmet süresine bağlı olarak hesaplanan bu tazminat, işçinin yıllar boyunca verdiği emeğin karşılığı olarak değerlendirilir ve geleceğe dair maddi güvencesinin sağlanması için kritik bir rol oynar. Bu makalede, 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında kıdem tazminatının ne olduğu, hangi durumlarda alındığı ve nasıl hesaplandığına dair detayları ele alacağız.

Bahşiş Nedir?

Bahşiş, belirli bir hizmet karşılığında özellikle otel, lokanta gibi iş yerlerinde çalışan işçiye, gördüğü hizmetin memnuniyet ifadesi olarak hizmetin bedeli dışında yapılan fazladan ödemedir.

Babalık izni, çocuğu yeni doğan babaların belirli bir süre boyunca işlerinden izin alarak aileleriyle zaman geçirmelerini sağlayan yasal bir haktır. Bu izin, çalışan babaların doğum sonrasında ailelerine destek olmaları ve bebekle vakit geçirmeleri için önemlidir. Türk İş Kanunu kapsamında, babalık izni belirli kurallara ve sürelere tabi tutulmuştur. Bu makalede, babalık izni ile ilgili tüm detayları ve merak edilen soruları yanıtlayacağız.

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (“Kanun”), “Amaç” başlıklı 1. maddesinde amacını “Bu Kanunun amacı, kişisel verilerin işlenmesinde başta özel hayatın gizliliği olmak üzere kişilerin temel hak ve özgürlüklerini korumak ve kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişilerin yükümlülükleri ile uyacakları usul ve esasları düzenlemektir.” ifadesiyle hüküm altına almıştır. Bu hüküm doğrultusunda kişisel verilerin nasıl işleneceği düzenlenmektedir. Kişisel veriler ise Kanun’un 3. maddesinin d bendinde “Kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi” olarak tanımlanmıştır. Kişisel veriler özel ve genel nitelikli olarak ayrılmaktadır. Kanun’un “Özel nitelikli kişisel verilerin işlenme şartları” başlıklı 6. maddesinde özel nitelikli kişisel veriler “Kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkûmiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri özel nitelikli kişisel veridir.” ifadeleri ile tanımlanmaktadır.

İsteğe bağlı sigorta, bireylerin sosyal güvenlik haklarından yararlanabilmek için kendi istekleriyle Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) prim ödeyerek; emeklilik, malullük, ölüm gibi temel sosyal güvenlik haklarından faydalanabilmelerini sağlayan bir sigorta türüdür. Türkiye'deki 5510 Sayılı Kanun çerçevesinde tanımlanan bu sistem, özellikle sosyal güvenlik kapsamında olmayan kişilere, gelecekleri için önemli bir güvence sunmaktadır.

Türkiye'deki iş sözleşmeleri sadece İş Kanunu tarafından yönetilmemekte, aynı zamanda çeşitli diğer yasal çerçevelerden de etkilenmektedir. Bu kapsamlı yaklaşım, iş hukuku alanında sağlamlık ve titizlik sağlayarak hem işveren hem de çalışan çıkarlarını korumaktadır.

İş Kanunu ("Kanun"), hem işçi hem de işveren yönünden haklı nedenle fesih hâllerini düzenlemektedir. İşverenin iş akdini haklı nedenle derhal feshedebileceği hâller İş Kanunu'nun 25. maddesinde sıralanmıştır. "İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı" başlığını taşıyan bu hükümde devamsızlık sebebiyle iş akdinin feshi de düzenlenmiştir. Kanun maddesinin 2. fıkrası "Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hâller ve benzerleri" ifadesini içermekte olup devamında bu hâlleri sıralamaktadır. Fıkranın g bendi "İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi." ifadelerini içermekte olup böylece işçinin mazeretsiz şekilde devamsızlık yapması hâlinde işverene haklı nedenle derhal fesih hakkını tanımıştır. Buna göre işçinin çalışma yükümlülüğü bulunan bir günde bu yükümlülüğünü yerine getirmemiş olması gerekmektedir. Devamsızlık işverenden izin alma veya raporlu olma gibi durumlara dayandırılamamalıdır. Yargıtay 7. Hukuk Dairesi'nin 2013/21856E. ve 2014/4456K. sayılı kararında;

Yıllık İzin Kullanımında Devamsızlık Hâli

ifadelerine yer verilmiştir.

İş ilişkisinin ister işveren ister çalışan tarafında olun, çalışma hayatında sıklıkla duyacağınız kelimelerden bir tanesi "ücret bordrosu" olacaktır. En çok karşılaşılan kelimelerden birisi olması; uygulamada çok fazla kullanılması ve hukuken önem atfedilen belgelerden olmasındandır. Ücret bordrosu, ücret hesap pusulası ile karıştırılmakta ve genellikle de birlikte kullanılmaktadır. Çalışmamızda ücret bordrosu ve ücret hesap pusulasının yasal dayanakları, içeriklerinde bulunması zorunlu unsurlar, aralarındaki benzerlikler ile farkların yanı sıra iş yargılamasındaki yerlerini inceleyeceğiz.

Bilindiği üzere 4857 sayılı İş Kanunu'nun 47'nci maddesinde, Kanun kapsamına giren iş yerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödeneceği düzenlenmiştir. Buna göre işçiler, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmayıp tatil yapmaları hâlinde o günlerin ücretini tam olarak alacaktır.