Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklikler

18 Ağustos 2021 tarihli ve 31572 sayılı Resmî Gazete'de "Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" yayımlanmıştır.

Yönetmelikte yapılan değişiklikler aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

1) Yönetmeliğin 5'inci maddesinde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır: (Madde-1)

"Kurumun bilgi işlem sistemlerinde bir arıza olmamasına rağmen, işverenin iş yeri dosyasının veya sigortalının ikametgâhının bulunduğu il, ilçe, mahalle veya sokakta;

a) Kurumun hizmet satın aldığı internet servis sağlayıcılarında meydana gelen arızalar,

b) Elektrik ve iletişim altyapısında meydana gelen arızalar,

c) Yangın, yıldırım, infilak ve benzeri olaylar sonucu meydana gelen ve işlem yapmayı engelleyici durumlar,

ç) Sel veya su baskını, fırtına, yer kayması, deprem gibi tabi afetler ile grev, lokavt, sabotaj, terör saldırıları nedeniyle Kanuna göre Kuruma verilmesi gereken her türlü bilgi, belge, bildirge ve beyannameler ile Kuruma yapılması gereken başvuruların Kanunda öngörülen sürenin son gününde yapılamaması ve söz konusu durumların yetkili makamlardan alınan belgelerle kanıtlanması hâlinde bu yükümlülükler Kurumca sorunların ortadan kalktığı tarihi takip eden beşinci iş gününün sonuna kadar ertelenir. Muhteviyatı primler de aynı sürede Kuruma ödenirse bu yükümlülükler Kanunda öngörülen sürede yerine getirilmiş kabul edilir."

"Aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesini vermeye yetkili meslek mensubunun kendisinin veya birinci dereceden yakınının, Kanuna göre Kuruma verilmesi gereken her türlü bilgi, belge, bildirge ve beyannamelerin verilmesine veya Kuruma yapılması gereken başvurulara ilişkin sürelerin bitimine 7 gün veya daha az süre kala vefat etmesi hâlinde, söz konusu yükümlülüklerinin yasal sürelerinin son gününü takip eden günden itibaren yedinci günün sonuna kadar yerine getirilmesi ve bu süre içinde sigorta primlerinin ödenmesi hâlinde bu yükümlülükler Kanunda öngörülen sürede yerine getirilmiş sayılır."

2) Yönetmeliğin 9'uncu maddesinde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır: (Madde-2)

"Kanunun ek 9'uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde aynı gerçek kişi yanında ayda on gün ve daha fazla çalışanlar ile konut kapıcılığı iş yerlerinde çalıştırılanlar" sigortalı sayılanlara eklenmiştir.

"Kanunun ek 9'uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde aynı gerçek kişi yanında ayda on günden az çalışanlar hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası, istekleri hâlinde uzun vadeli sigorta hükümleri ile genel sağlık sigortası hükümleri" uygulanacağı belirtilmiştir.

3) Yönetmeliğin 27'nci maddesindeki değişiklikler aşağıdaki şekilde özetlenebilir: (Madde-5)

"5510 sayılı Kanun'un 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştırılmasa dahi şirket kuruluş sözleşmesi, ruhsat gibi belgelere istinaden kamu kurum ve kuruluşları tarafından Kuruma elektronik ortamda intikal ettirilen iş yeri tesciline ilişkin bilgilere göre Kurumca iş yeri tescili yapılır. Bu durumda ilgililerce ayrıca iş yeri bildirgesi düzenlenmez. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurumca belirlenir."

"Tescili yapılacak iş yerinde, hem ayın 1'i ila 30'u arasında, hem de ayın 15'i ila müteakip ayın 14'ü arasındaki çalışmalarına istinaden ücret alan sigortalıların bulunması hâlinde, her iki çalışma döneminden dolayı iki ayrı iş yeri bildirgesi düzenlenerek ayrı ayrı iş yeri tescili yapılır."

Bununla birlikte İşveren Uygulama Tebliğinde yer alan "8.1.1- İşyerinin Tescili" başlığı altındaki hükümler eklenmiştir.

4) Yönetmeliğin 28'inci maddesindeki değişiklikler aşağıdaki şekildedir: (Madde-6)

"Mahiyet kodu; yapılan işin özel veya kamu sektörüne ait daimî veya geçici olduğunu belirtmeye yönelik olup tek hane rakamdan ibarettir. Özel sektöre ait devamlı iş yerlerine '2' ve özel sektöre ait geçici iş yerlerine '4' mahiyet kodu verilir. 10.12.2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 3'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen kamu idareleri ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların bağlı idare, ortaklık, müessese ve işletmeleri ve yukarıda belirtilenlerin ödenmiş sermayesinin %50'sinden fazlasına sahip oldukları ortaklık ve işletmeler, özel kanunlarına göre personel çalıştıran diğer kamu kurumlarına ait devamlı iş yerlerine '1', geçici iş yerlerine '3' mahiyet kodu verilir."

5) Yönetmeliğin 29'uncu maddesinde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır: (Madde-7)

"Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında sigortalı çalıştırılan iş yerlerinin tescilinde, iş yeri bildirgesi yeterli olup elektronik ortamda temin edilebilenler hariç olmak üzere ek belgeler ihtiyaç olması hâlinde ünitece istenir."

6) Yönetmeliğin 33'üncü maddesine İşveren Uygulama Tebliğinde yer alan "8.1.1- İş yerinin Tescili" başlığındaki hükümler getirilmiştir.

7) Yönetmeliğin 39'uncu maddesinde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır: (Madde-10)

"Sigortalıların ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelerdeki tedavileri sonucu verilen istirahat raporlarının ilgili ülke mevzuatına uygun olduğunun ülkemiz dış temsilciliklerince onanması hâlinde, yetkilendirilen hekim ve sağlık kurullarının ayrıca onayı aranmaz."

"İstirahat raporlarının elektronik ortamda düzenlenmesi durumunda yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularınca istirahat raporu, düzenleme tarihinden itibaren üç iş günü içerisinde onaylanır. İstirahat raporunun elektronik ortamda düzenlenememesi hâlinde, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularınca istirahat raporlarının birer nüshası düzenlendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde sigortalının iş yerinin kurulu bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine, sözleşmeli ülke sigortalısının belgeleri ise sağlık yardımı belgesini düzenleyen sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine gönderilir."

"Sigortalılara bir takvim yılı içinde tek hekim tarafından ayaktan tedavilerde verilecek istirahat sürelerinin toplamı 40 günü geçemez. Bu süreyi aşan istirahat raporları sağlık kurulunca verilir."

8) Yönetmeliğin 40'ıncı maddesi ile aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır:

"Sigortalının, aynı süre içinde aynı sigortalılık hâline tabi olacak şekilde birden fazla iş yerinde çalışması hâlinde, üst sınır dikkate alınarak ilgili dönemdeki prime esas kazançlar toplamının, bir ay için 30, toplamda 90 günü geçmemek üzere bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle gelir ve ödeneğe esas günlük kazanç hesaplanır."

"Mahsuplaşma talebinde bulunan iş yerlerinde çalışan sigortalılara ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği, yapılacak protokol ile sigortalılar için Kuruma ödenecek sigorta primine mahsup edilmek üzere, işverenleri tarafından Kurum adına sigortalılara ödenebilir. İşveren tarafından sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi hâlinde, Kurum tarafından hesaplanarak bulunacak geçici iş göremezlik ödeneği toplamı, işverenin Kuruma olan borcuna, borcun olmaması hâlinde ise ilk prim borcuna mahsup edilir. İş yerinin kapanmış olması hâlinde ise iade edilir."

"Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalıların istirahatli olduğu dönemde iş yerlerinde çalışıp çalışmadığına dair bildirimin işverenleri tarafından istirahatin sona erdiği aya ait aylık prim ve hizmet belgesi/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verileceği süre içinde Kurumca belirlenen usule göre elektronik ortamda yapılması zorunludur. Çalışılmadığına dair bildirimin yapılmaması veya süresi dışında yapılması hâlinde Kanunun 102'nci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine göre idari para cezası uygulanır."

9) Yönetmeliğin 53'üncü maddesinde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır: (Madde-14)

"Malullük durumunu gösteren sağlık kurulu raporu alınmadan doğrudan malullük aylığı bağlanması talebinde bulunan sigortalılardan, varsa talep tarihinden önceki 6 ay içerisinde Kurumca yetkilendirilmiş hastanelerce düzenlenmiş durum bildirir sağlık kurulu raporu kabul edilir, yoksa Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucusuna sevk edilerek, malullük durumunun tespitine esas sağlık kurulu raporunun temini yoluna gidilir."

10) Yönetmeliğin 59'uncu maddesinde aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır:

"Yaşlılık aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması talebinde bulunan ve talep tarihi itibari ile yaşlılık aylığı için diğer şartları taşımakla birlikte gerekli prim ödeme gün sayısını sonradan tespit edilen hizmet süreleriyle tamamlayanlardan, toptan ödeme talebinden önce tahsis talebinde bulunanlara ilk tahsis talep tarihi, diğerlerine ise toptan ödeme talep tarihi esas alınarak aylık bağlanır. Toptan ödeme tutarı bağlanacak aylıklardan mahsup edilir."

11) Yönetmeliğin 66'ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir: (Madde-18)

"Hizmet borçlanmasına ilişkin talepler, örneği Kurumca hazırlanan hizmet borçlanması başvuru belgesi veya borçlanma isteğini belirtir dilekçe ile Kuruma yapılır."

"Borçlanma gün sayısının ilgili aylara mal edilmesinde ay 30, yıl 360 gün olarak dikkate alınır, borçlanma süreleri kanunla belirlenmiş süreleri aşamaz."

12) Yönetmeliğin 97'nci maddesine İşveren Uygulama Tebliği'nde yer alan "7- PRİME ESAS KAZANCIN TESPİTİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR" başlığı altındaki hükümler getirilmiştir.

13) Yönetmeliğin 100'üncü maddesine İşveren Uygulama Tebliğinde yer alan aşağıdaki başlıklar getirilmiştir:

2.1.2.3- Ay/Dönem İçinde Bazı Günlerde Çalışmamış ve Çalışmadığı Günler İçin Ücret Almamış Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması

2.1.2.4- İşverenlerce Kurumumuzdan Geçici İş Göremezlik Ödeneği Alan Sigortalılara İstirahatli Oldukları Süreler İçin Ücret Ödenmesi Hâlinde Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması

2.1.2.5- Hafta Tatili Ücretine Hak Kazanıp Kazanılmamasına Göre Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması

14) Yönetmeliğin 102'nci maddesine İşveren Uygulama Tebliğinin "2.1- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Düzenlenmesi" başlığı altındaki hükümler getirilmiştir.

15) Yönetmeliğin 108'inci maddesinde yapılan değişiklikler aşağıdaki şekilde özetlenebilir: (Madde-26)

"Kanunun 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendine tabi olarak tarımsal faaliyette bulunanlar, genel sağlık sigortası primi ile kısa ve uzun vadeli sigorta kolları primlerinden ait olduğu yılın Ocak-Haziran dönemi primlerini Temmuz ayı sonuna, Temmuz-Aralık dönemi primlerini takip eden yılın Ocak ayı sonuna kadar Kuruma öderler."

İşveren Uygulama tebliğine linkten ulaşabilirsiniz.

İlgili Yönetmelik değişikliklerine ilişkin Resmî Gazete'ye linkten ulaşabilirsiniz.

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğine linkten ulaşabilirsiniz.

Ek bilgiye ihtiyaç duymanız hâlinde lütfen müşteri temsilciniz ile irtibata geçiniz.