2025'te Yemek Bedeli ve Sigorta Primi Düzenlemeleri

Danıştay 10. Dairesinin 2023/170 Esas No ve 2024/1853 Karar No'lu kararıyla, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 97. maddesinin 7. fıkrasının (a) bendi ve bu yönetmelik dayanak alınarak hazırlanan 'Yemek Bedeli' konulu genelgenin ilgili maddeleri iptal edilmiştir. Danıştay'ın iptal kararının ardından, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 97. maddesinin 7. fıkrasının (a) bendinde değişiklik yapılmış ve son olarak 31 Aralık 2024 tarihli ve 2024/17 sayılı genelge yayımlanmıştır.

Bu genelge ile 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren (2025 yılı Ocak ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden itibaren) geçerli olacak şekilde yemek bedelinin prime esas kazançtan istisna edilecek günlük tutarı ve uygulamaya ilişkin esaslar belirlenmiştir. Genelgede yapılan düzenlemeler aşağıdaki başlıklar altında açıklanmıştır:

1. Yemek Bedeli:

01.01.2025 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yemek bedelinin prime esas kazançtan istisna edilecek günlük tutarı 158,00 TL olarak belirlenmiştir.

İlgili tutar aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanacaktır:

• Günlük İstisna Tutarı: 158,00 TL
• Aylık İstisna Tutarı: Ay içinde fiilen çalışılan gün sayısı x 158,00 TL
• Prime Esas Kazanca Dâhil Edilecek Yemek Bedeli: Ödenen yemek bedeli - Aylık istisna tutarı
2. İş yerinde veya Müştemilatında Yemek Verilmesi

İşverenler tarafından sigortalılara iş yerinde veya müştemilatında yemek verilmesi amacıyla sağlanan menfaatler, sigorta primine esas kazanca dâhil edilmeyecektir. Ayrıca, yemeğin iş yerinde ya da dışında yapıldığına bakılmaksızın, işverenlerin üçüncü şahıslarla anlaşarak yemek hizmetini iş yerinde veya müştemilatında sunması durumunda, üçüncü şahıslara fatura karşılığı yapılan ödemeler de prime esas kazanca dâhil edilmeyecektir.

3. Üçüncü Kişilere Yapılan Yemek Ödemeleri

İşverenler tarafından sigortalılara, üçüncü kişilere ait restoranlar veya benzeri yerlerde yemek verilmesi suretiyle sağlanan menfaatlerde, ödenen yemek bedelinin tamamı sigortalıların prime esas kazancına dâhil edilmeyecektir.

4. Nakit Olarak Verilen Yemek Bedeli

İşverenler tarafından sigortalılara yemek bedeli adı altında nakden yapılan ödemelerin günlük 158,00 TL'lik tutarı, prime esas kazanca dâhil edilmeyecektir.

Örnek Hesaplama:

A sigortalısına, 2025 yılı Ocak ayında 5.000 TL tutarında yemek bedeli ödenmiştir. Sigortalının ilgili ayda 22 gün fiilen çalıştığı dikkate alındığında, yemek bedeli adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dâhil edilecek tutar şu şekilde hesaplanacaktır:

• Günlük İstisna Tutarı: 158,00 TL
• Aylık İstisna Tutarı: 158,00 TL x 22 Gün = 3.476,00 TL
• Prime Esas Kazanca Dâhil Edilecek Yemek Bedeli: 5.000,00 TL – 3.476,00 TL = 1.524,00 TL

Bu durumda, 1.524,00 TL prime esas kazanca dâhil edilecektir.

Aynı iş yerinde çalışan bazı sigortalılara iş yerinde veya müştemilatında yemek verilmesi, bazı sigortalılara ise nakden ödeme yapılması durumunda, nakden ödeme yapılan sigortalılara yemek bedeli adı altında yapılan ödemelerin yalnızca günlük 158,00 TL'lik kısmı prime esas kazanca dâhil edilmeyecektir.

Bu düzenleme, özellikle Ramazan aylarında oruç tutan personel ile çeşitli sebeplerle iş yerinde yemek yemeyen personele nakit olarak yapılan ödemelere de istisna sınırının uygulanması gerektiğini açıklığa kavuşturmuştur.

5. Yemek Kartı, Çeki veya Kuponu ile Yapılan Ödemeler

Kamuoyunda en dikkat çeken düzenleme; yemek kartı, çeki veya kuponu ile yapılan ödemelere ilişkin bu başlık altında getirilmiştir. Danıştay 10. Dairesinin 2023/170 Esas No ve 2024/1853 Karar No'lu karar gerekçesinde belirtildiği üzere, işverenin yemek yardımını yalnızca yemek bedelini karşılamak amacıyla "yemek kartı, çeki veya kuponu gibi araçlarla" sağlaması durumunda, bunun ayni yardım niteliğinde olduğu kabul edilmiştir. Bu doğrultuda, yemek kartı, çeki veya kuponunun yemek bedeli ödemesi dışında nakit veya başka amaçlarla kullanılma imkânı olmaması hâlinde, bu araçlara yüklenen tutarlar sigorta primine esas kazanca dâhil edilmeyecektir.

Ancak yemek kartı, çeki veya kuponunun yemek bedeli dışında nakit ya da başka amaçlarla kullanılabilmesi durumunda, günlük 158,00 TL'lik tutar prime esas kazanca tabi tutulmayacak; ancak bu tutarı aşan kısım sigorta primine tabi olacaktır.

Örnek:

• (A) sigortalısına, 2025 yılı Ocak ayında 6.000 TL tutarında yemek kartı verilmiştir.
• Sigortalının ilgili ayda 22 gün fiilen çalıştığı ve verilen kartın yemek haricinde nakit ya da başka amaçlarla kullanılabildiği durumda:

Hesaplama:

• Günlük İstisna Tutarı: 158,00 TL
• Aylık İstisna Tutarı: 158,00 TL x 22 Gün = 3.476,00 TL
• Prime Esas Kazanca Dâhil Edilecek Tutar: 6.000,00 TL - 3.476,00 TL = 2.524,00 TL

Bu durumda, 2.524,00 TL prime esas kazanca dâhil edilecektir.

Yapılan düzenleme ile yemek yardımının çalışanlar tarafından yalnızca amacına uygun şekilde kullanılması ve bu yardımların sigorta prim hesaplamalarında doğru şekilde dikkate alınmasını sağlamayı amaçladığı anlaşılmaktadır.

Sonuç ve Değerlendirme

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ve ilgili genelgelerde yapılan düzenlemeler, Danıştay tarafından iptal edilen hükümlerin yerine hukuka uygun bir çerçeve oluşturmayı amaçlamaktadır. Yeni düzenlemelerle, yemek yardımlarına ilişkin uygulamalar daha net ve anlaşılır bir hâle getirilmiştir.

Bu düzenlemeler, yemek yardımları konusunda mevcut hukuki belirsizliklerin giderilmesine katkı sağlamakta ve uygulamada birliğin sağlanması adına önemli bir adım teşkil etmektedir. İşverenler ve çalışanlar, yeni düzenlemeler doğrultusunda yükümlülüklerini yerine getirmeli ve ilgili kurumların yayımlayacağı bilgilendirme ve rehberleri dikkatle takip etmelidir.

İlgili Kararın detaylarına buradan ulaşabilirsiniz.

Ek bilgiye ihtiyaç duymanız hâlinde lütfen müşteri temsilciniz ile irtibata geçiniz.